Παθογενετικοί μηχανισμοί της ωτοσκλήρυνσης

Η ωτοσκλήρυνση είναι μια πολυπαραγοντική νόσος. Την τελευταία δεκαετία έχουν διατυπωθεί διάφορες αιτιολογίες για την παθογένεση της νόσου.

Παρά τούτο η αιτιοπαθαθογένεση της νόσου παραμένει αδιευκρίνιστη.

Φερεκύδης Ελευθέριος            Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος Ομότιμος Καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην έρευνα των ωτολογικών παθήσεων και την αντιμετώπιση της ωτοσκλήρυνσης

Σε πολλές περιπτώσεις η ωτοσκλήρυνση μπορεί να εκδηλωθεί ως μια σοβαρή νόσος του έσω ωτός, που καταλήγει σε κώφωση, καθώς η χειρουργική θεραπεία δεν είναι πάντοτε επιτυχής ή εφικτή[1].

Η ωτοσκλήρυνση είναι μια διαταραχή της αναδόμησης της ωτικής οστικής κάψας του ανθρώπου. Στην παθογένεση της ωτοσκλήρυνσης μπορεί να συμβάλλουν η γενετική προδιάθεση, ο διαταραγμένος οστικός μεταβολισμός, η επίμονη λοίμωξη από τον ιό της ιλαράς, η αυτοανοσία, ορμονικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Επειδή η διάγνωση της ωτοσκλήρυνσης ακόμη βασίζεται στην ιστοπαθολογική εξέταση της αφαιρεθείσης βάσης του αναβολέα, για να ληφθούν περισσότερες πληροφορίες για τη νόσο χρειάζονται συστηματικές προοπτικές μελέτες βασισμένες  σε εκτεταμένες ιστοπαθολογικές, μοριακές και βιολογικές αναλύσεις [2].

Είναι πιθανόν ότι η γενετική προδιάθεση  που σχετίζεται με λοίμωξη από τον ιό της ιλαράς μπορεί να οδηγήσει σε οστική απορρόφηση στον αναβολέα και και τον κοχλία, που συνοδεύεται από σπογγίωση, ίνωση και σκλήρυνση.  Έχει υποστηριχτεί η άποψη ότι κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου  παίζουν διάφοροι ανοσολογικοί μηχανισμοί.

Μερικοί συγγραφείς θεωρούν την ωτοσκλήρυνση ως αυτοάνοση διαταραχή, βασιζόμενοι στην παρουσία διαφόρων αυτοαντισωμάτων.  Για τον εντοπισμό της ωτοσκλήρυνσης, εκτός από τις κλασικές διαγνωστικές μεθόδους, όπως ο ακοομετρικός έλεγχος και οι ακτινογραφίες χρησιμοποιούνται οι αξονικές οι  μαγνητικές τομογραφίες και το σπινθηρογράφημα με τη χρήση ραδιενεργών ισοτόπων.

Καθώς η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου μερικές φορές αντενδείκνυται ή είναι ανεπιτυχής ή μη εφικτή, έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα αντιοστεοπορωτικά φάρμακα, το φθοριούχο νάτριο μαζί με ανθρακικό ασβέστιο και μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ιδίως στην αρχική φάση της εκδήλωσης της νόσου [1].

Σχέση της έλλειψης βιταμίνης D και της ωτοσκλήρυνσης

Το 1983 ο Brookes GB ανακοίνωσε δέκα περιπτώσεις ασθενών με ωτοσκλήρυνση που έπασχαν από αμφοτερόπλευρη βαρηκοΐα, η οποία είχε σχέση με έλλειψη βιταμίνης D. Τα χαρακτηριστικά αυτών των περιπτώσεων συζητήθηκαν μετά την ανασκόπηση  των κλινικών απόψεων και τη διάγνωση της έλλειψης της βιταμίνης  D. 

Η πιο πιθανή παθογένεση της ωτοσκλήρυνσης στους εν λόγω ασθενείς  ήταν η εντοπισμένη απομετάλλωση του κοχλία, που οδήγησε σε δευτεροπαθείς μορφολογικές αλλαγές. Η θεραπεία υποκατάστασης προκάλεσε μονόπλευρη βελτίωση της ακοής σε τέσσερις ασθενείς, στους οποίους μπορούσε να αξιολογηθεί η ανταπόκριση στη θεραπεία.

Τα παραπάνω δηλώνουν μια μη αναγνωρισμένη αιτιολογική συσχέτιση μεταξύ της έλλειψης βιταμίνης D και της κοχλιακής βαρηκοΐας ή και κώφωσης.

Η διαταραχή της δραστηριότητας της βιταμίνης D μπορεί να είναι σημαντικός παράγοντας στην αιτιολογία της ωτοσκλήρυνσης, της πρεσβυακοΐας και της βαρηκοΐας που σχετίζεται με τη χρονία νεφρική ανεπάρκεια

Η έλλειψη βιταμίνης D θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη διαφορική διάγνωση της ανεξήγητης αμφοτερόπλευρης κοχλιακής βαρηκοίας. Τούτο είναι πολύ σημαντικό , καθώς αυτή η  «νέου» μεταβολικού τύπου νευραισθητήρια βαρηκοία μπορεί να είναι αναστρέψιμη και μπορεί μάλιστα να συμβάλλει στην έγκαιρη  διάγνωση της οστεομαλακίας, προτού εκδηλωθούν σοβαρότερα γενικευμένα σκελετικά συμπτώματα[3,4].

 
 Το 1985 ο Brookes GB σε μια προοπτική μελέτη 47 ασθενών με ωτοσκλήρυνση  ερεύνησε τον πιθανό αιτιολογικό ρόλο της υποβιταμίνωσης D. Στους ασθενείς περιλαμβάνονταν 27 γυναίκες και 20 άνδρες, μέσης ηλικίας 46.4 ετών (διακύμανση  21 έως  79ετών). Η νόσος ήταν αμφοτερόπλευρη στους 43 ασθενείς και ο κοχλίας είχε συμμετείχε στη νόσο στο 84%.

Η μέση διάρκεια των συμπτωμάτων ήταν  17.1 έτη. Η κατάσταση της βιταμίνης D εκτιμήθηκε μετρώντας τα επίπεδα της 25 υδρόξυβιταμίνης D3 [25-hydroxyvitamin D3] ή  [25(OH)D3] του πλάσματος , που είναι ο κύριος  μεταβολίτης της βιταμίνης D3.

Βρέθηκαν ανώμαλα χαμηλά επίπεδα της 25(OH)D3 σε 10 από τους ασθενείς  (21.7%) και σε οριακά χαμηλά επίπεδα σε άλλους δύο ασθενείς.

Ανεβασμένα επίπεδα της αλκαλικής φωσφατάσης του ορού βρέθηκαν στο 32.6%, το ασβέστιο στο 6.5% και ο ανόργανος φωσφόρος στο 4.3%. Η χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D3  οδήγησε σε σημαντική βελτίωση της ακουστικής ικανότητας. Στους 3 από τους 16 ασθενείς. Αυτά τα δεδομένα υποστηρίζουν την αιτιολογική συσχέτιση.

Η έλλειψη βιταμίνης  D3 είναι πιθανόν ένας αιτιολογικός παράγοντας πρόκλησης μερικών περιπτώσεων  ωτοσκλήρυνσης. Τούτο είναι πολύ σημαντικό, διότι μια βαρηκοΐα που προέρχεται από τη συμμετοχή του κοχλία μπορεί να είναι αναστρέψιμη[5].

Ο Ikeda K, et al (1989) ανακοίνωσαν τον πιθανό ρόλο της βιταμίνης D3  στην πρόκληση βαρηκοΐας. Η έρευνά τους στηρίχτηκε στη μέτρηση τριών μεταβολιτών της βιταμίνης D3 σε 28 ασθενείς με αμφοτερόπλευρη νευραισθητήρια βαρηκοΐα [ΑΝΒ]. Οι 23 από αυτούς τους 28 ασθενείς  έδειξαν σημαντικά κατεβασμένα επίπεδα 1,25-διυδρόξυβιταμίνης  D3, με φυσιολογικές τιμές της  25-υδρόξυβιταμίνης D3. Επιπρόσθετα με τις αναφορές πειραματικών ερευνών και κλινικών αναφορών που αφορούν την έλλειψη της βιταμίνης D3, οι παραπάνω ερευνητές 

υποστηρίζουν ότι η έλλειψη βιταμίνης D είναι μια από τις αιτιολογίες της αμφοτερόπλευρη νευραισθητήρια βαρηκοΐα [ΑΝΒ], μέσω του μεταβολισμού του ασβεστίου και της μικροκυκλοφορίας στον κοχλία [6].

H ωτοσκλήρυνση , αν διαγνωστεί έγκαιρα στα αρχικά της στάδια μπορεί να θεραπευτεί χορηγώντας το συνδυασμό ανθρακικού ασβεστίου, φθοριούχου νατρίου, βιταμίνης  D3, βιταμίνης Κ2 και μαγνησίου.

Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για την απορρόφηση του φθορίου από το έντερο. Η βιταμίνη D3 συμμετέχει στην απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο. Για να οδηγηθεί το ασβέστιο στον οστίτη ιστό χρειάζεται την παρουσία της βιταμίνης Κ2, η οποία βοηθάει την ενσωμάτωση του ασβεστίου με την οστεοκαλσίνη, η οποία μεταφέρει το ασβέστιο στους οστεοβλάστες των οσταρίων του ωτός και στον οστέϊνο λαβύρινθο.

Το φθόριο του φθοριούχου νατρίου με τη βοήθεια του ασβεστίου εισέρχεται στις ωτοσκληρυντικές εστίες του οσταρίου του αναβολέα και του οστέϊνου λαβυρίνθου, όπου μετατρέπεται το ωτοσκληρυντικό οστούν σε φυσικό οστίτη ιστό.

Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο στα στάδια του μεταβολισμού της βιταμίνης D3 και εξισορροπεί την αύξηση των συγκεντρώσεων ασβεστίου στον οργανισμό.

Στα προχωρημένα στάδια, εφόσον δεν έχει προσβληθεί το έσω ους, η ωτοσκλήρυνση  μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με χειρουργική θεραπεία., 

Αν η ωτοσκλήρυνση έχει προχωρήσει στο έσω ους μπορεί να θεραπευτεί σε μικρό ποσοστό πασχόντων και σε πολύ μεγάλο ποσοστό πασχόντων να σταθεροποιηθεί,  χορηγώντας επί τρία χρόνιαFlorigkel σε δόση τριών καψουλών ημερησίως, μετά το φαγητό. Μικρό ποσοστό ωτοσκλήρυνσης μπορεί να καταλήξει σε απώλεια της ακοής παρά τη θεραπεία. 

 Δοσολογία βιταμίνης D3 σε ασθενείς με ωτοσκληρυνση

Οι ασθενείς με ωτοσκλήρυνση κατά κανόνα διαγιγνώσκονται ότι πάσχουν από ωτοσκλήρυνση μετά το 18^ο έτος της ηλικίας τους. Σπανίως μπορεί να ξεκινήσει η ωτοσκλήρυνση και από το 15^ο έτος της ζωής. 

Στο Florigkel υπάρχουν σε κάθε κάψουλα 1000IU βιταμίνης D3. Εφόσον ο ασθενής παίρνει κάθε μέρα τρεις κάψουλες Florigkel, αυτή εξασφαλίζει στο ανθρώπινο σώμα επίπεδα συγκεντρώσεων της 25-υδροξυβιταμίνης D3 στον ορό >30ng/ml [75nMol/L].

H μικρή περιεκτικότητα του Florigkel σε φθόριο δεν έχει επιδείξει οποιαδήποτε τοξικότα, όπως απέδειξε η διεθνής εμπειρία της χρήσης του στην αντιμετώπιση της ωτοσκλήρυνσης τα τελευταία 40 χρόνια.

Η βιταμίνη Κ2 δρα αγγειοπροστατευτικά και δεν προκαλεί παρενέργειες στις ποσότητες που υπάρχει στην κάψουλα του Florigkel .

 Dr Gkelis’s Safe Vitamin B12


Tο Florigkel σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, σε κάθε πόλη ή περιοχή της Ελλάδος (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 29,65 Ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ [συν 2,00€ μεταφορικά + 1,86 αντικαταβολή (σύνολο 3,86 Ευρώ)].

Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026658, 2744023768. Κινητό: 6944280764 ή στέλνοντας mail: pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της pharmagel. Αν είστε κάτοικος Κύπρου ή άλλης χώρας του εξωτερικού επικοινωνήστε μαζί μας, για να σας πληροφορήσουμε το κόστος των μεταφορικών.

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

Βιβλιογραφία

1. Szekanecz Z, Szekanecz E, Morvai K, Rácz T, Szegedi G, Sziklai I. Current aspects of the pathogenesis and clinical characteristics of otosclerosis: possibilities of drug therapy.Orv Hetil. 1999 Oct 31;140(44):2435-40. 

2. Karosi T, Szekanecz Z, Sziklai I. Otosclerosis: an autoimmune disease? Autoimmun Rev. 2009 Dec;9(2):95-101. Epub 2009 Mar 24. 

3. Brookes GB. Vitamin D deficiency--a new cause of cochlear deafness J Laryngol Otol. 1983 May;97(5):405-20. Links

4. Brookes GB. Vitamin D deficiency and deafness: 1984 update. Am J Otol. 1985 Jan;6(1):102-7.

5. Brookes GB. Vitamin D deficiency and otosclerosis.  Otolaryngol Head Neck Surg. 1985 Jun;93(3):313-21. Links

6. Ikeda K, Kobayashi T, Itoh Z, Kusakari J, Takasaka T. Evaluation of vitamin D metabolism in patients with bilateral sensorineural hearing loss. Am J Otol. 1989 Jan;10(1):11-3.