Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών      ΚΟΡΙΝΘΟΣ

Τ. 2741026658, 6944280764, pharmage@otenet.gr   www.gelis.g     www.curcumin.gr      www.zinc.gr        www.d3gkelin.gr

Αικατερίνη Γκέλη Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστης Π. Παπαληγούρα 16, Άσσος, Κορινθίας τ. 6944644820 kgleli@hotmail.com

Το πολλαπλούν μυέλωμα είναι ένα θανατηφόρο κακόηθες νεόπλασμα των Β κυττάρων, που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη, καταστρεπτική ανάπτυξη μεταλλαγμένων πλασματοκυττάρων  μέσα στο μυελό των οστών. Τα άνω των 65 ετών άτομα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα προσβολής από τη νόσο [1].

Το πολλαπλούν μυέλωμα αρχίζει ως μια μονοκλωνική  γαμμοπάθεια ακαθόριστης σημαντικότητας [monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS)], που μπορεί να εξελιχθεί σε ασυμπτωματικό μυέλωμα  και τελικά γίνεται συμπτωματικό μυέλωμα, καταλήγοντας σε διήθηση πολλαπλού μυελώματος και οστεολυτικές βλάβες [2].

Το πολλαπλούν μυέλωμα αφορά τουλάχιστον 21 700 νέες διαγνώσεις καρκίνου και τουλάχιστον το 2012 προκάλεσε 10710 θανάτους από καρκίνο στις ΗΠΑ [3].

Παράγοντες κινδύνου πρόκλησης πολλαπλού μυελώματος

Στους παράγοντες κινδύνου που μπορεί να ευνοήσουν την πρόκληση πολλαπλού μυελώματος περιλαμβάνονται τα παρακάτω:

Παχυσαρκία. Η δυσρυθμία του ινσουλινοειδούς αυξητικού παράγοντα-1 [IGF-1], της ινσουλίνης και της  IL-6 συμβάλλει επίσης στην αιτιολογία του πολλαπλού μυελώματος και την υποκείμενη συσχέτιση της παχυσαρκίας με το πολλαπλούν μυέλωμα [4].

Απουσία φρούτων και λαχανικών από την καθημερινή διατροφή.

Έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες (ιοντίζουσα ακτινοβολία, έκθεση σε υδρογονάνθρακες)

Η εκδήλωση του πολλαπλού μυελώματος είναι διπλάσια σε συχνότητα στους Αφροαμερικανούς, σε σύγκριση προς τα άτομα καυκάσιας φυλής [5].

Παρά τους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης πολλαπλού μυελώματος, που περιγράφονται, εν τούτοις στις περισσότερες περιπτώσεις την νόσο την εμφανίζουν άτομα, στα οποία δεν υπάρχει κάποιος γνωστός παράγοντας κινδύνου.

Θεραπεία  του πολλαπλού μυελώματος

Μέχρι το 2000 η βασική θεραπεία του πολλαπλού μυελώματος  ήταν η χορήγηση αλκυλιωτικών  παραγόντων και κορτικοστεροειδών, ενώ σε επιλεγμένες περιπτώσεις  γινόταν χημειοθεραπεία υψηλής δόσης με μεταμόσχευση αυτόλογων βλαστοκυττάρων [6, 7].

Ακολούθησε η χορήγηση θαλιδομίδης, μπορτεζομίμπης και λεναλιδομίδης που αναδύθηκαν ως αποτελεσματικοί παράγοντες και βελτίωσαν την κλινική εξέλιξη της νόσου.

Πιο πρόσφατα έχουν εγκριθεί στις ΗΠΑ η καρφιλζομίμπη, πομαλιδομίδη και η πανομπινοστάτη για τη θεραπεία του πολλαπλού μυελώματος, που ουσιαστικά έχουν επεκτείνει τον αριθμό των θεραπευτικών σχημάτων  που υπάρχουν διαθέσιμα για ασθενείς που βρίσκονται σε όλα τα στάδια της νόσου [8].

H έκθεση στο ηλιόφως και ο κίνδυνος για πολλαπλούν μυέλωμα

Υπάρχουν αποδείξεις ότι η υπεριώδης ακτινοβολία Β [ ultraviolet-B (UVB) του ηλιόφωτος ελαττώνει τον κίνδυνο πρόκλησης πολλαπλού μυελώματος. Σε διάφορες γεωγραφικές μελέτες  έχουν  βρεθεί περιορισμένες συχνότητες  εκδήλωσης πολλαπλού μυελώματος  σε περιοχές υψηλότερης υπεριώδους Β  δοσολογίας [9].

Επίσης , σε μια μελέτη δασκάλων της Καλιφόρνιας βρέθηκε πολύ περιορισμένος ο κίνδυνος εκδήλωσης πολλαπλού μυελώματος στα άτομα που ζούσαν σε περιοχές υψηλότερης UVB  δοσολογίας.

Πολλαπλούν μυέλωμα και η βιταμινη D

Επίπεδα της βιταμίνης D3. Σύμφωνα με τον μέχρι σήμερα περιορισμένο αριθμό επιστημονικών συμπερασμάτων,  όσον αφορά τη σχέση   της βιταμίνης D3  και του πολλαπλού μυελώματος  καθώς και για τα οφέλη της χορήγησης  βιταμίνης D3 στους ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα,  ισχύουν τα εξής:

Τα άτομα με πολύ προχωρημένη νόσο  πολλαπλού μυελώματος , κατά τη στιγμή της διάγνωσής τους, είχαν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D3.  Παρά τούτο, τα άτομα με προχωρημένο πολλαπλούν μυέλωμα  μπορεί να περνούσαν περισσότερο χρόνο μέσα στα ενδιαιτήματα τους  (χώροι κατοικίας, εργασίας) και ως εκ τούτου εκτίθεντο λιγότερο στον ήλιο.

Σε μια μελέτη του Harvard  οι ερευνητές βρήκαν ελαφρώς ελαττωμένο τον κίνδυνο εμφάνισης πολλαπλού μυελώματος για εκείνα τα άτομα που είχαν υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D3.

Η μελέτη της σχέσης μεταξύ των επιπέδων της 25 υδροξυβιταμίνης D3  και της κινητικής και αισθητηριακής περιφερικής νευροπάθειας μεταξύ πασχόντων από πολλαπλούν μυέλωμα που θεραπεύτηκαν με μπορτεζομίμπη και/ή θαλιδομίδη, αποκάλυψε ότι η σοβαρότητα της περιφερικής νευροπάθειας  σχετίζεται  με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D και καθιστά  λογική τις μετρήσεις των επιπέδων της 25 υδροξυβιταμίνης D3 στους ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα και ιδιαίτερα εκείνους που παίρνουν φάρμακα, τα οποία σχετίζονται με την ανάπτυξη περιφερικών νευροπαθειών [10].

Έχει βρεθεί σε ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα και μεταστατική οστική νόσο  εκτεταμένη και ανησυχαστική συχνότητα έλλειψης βιταμίνης D3 . Αξιοσημείωτον είναι ότι οι ασθενείς με οστικές μεταστάσεις από καρκίνο του μαστού, καρκίνο του προστάτη και πολλαπλούν μυέλωμα σπανίως φθάνουν να διαθέτουν επαρκή επίπεδα 25 υδροξυβιταμίνης D3.

Γιαυτό είναι υψίστης κλινικής σημασίας να μετρώνται τα επίπεδα της βιταμίνης D3 καρκινοπαθείς  και ιδιαίτερα εκείνους που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης μεταστατικής οστικής νόσου [11].

Πως δρα η βιταμίνη D3 στο πολλαπλούν μυέλωμα

Το πολλαπλούν μυέλωμα προκαλεί μιαν αύξηση της παραγωγής των μεταλλοπρωτεϊνασών της θεμέλιας ουσίας [ matrix metalloproteinases (MMPs)][12] .

Οι  MMPs  είναι ένζυμα που κάνουν τα καρκινικά κύτταρα  να μεταναστεύουν  προς άλλους ιστούς [13].  Η χορήγηση 1α,25-(OH)₂D₃ (καλσιτριόλης) σε σχετικά φυσιολογικές συγκεντρώσεις προάγει το σχηματισμό οστεοκλαστών και μπορεί να ρυθμίσει τον οστεοκλαστικό μεταβολισμό των οστών, αυξάνοντας την έκφραση της πρωτείνης ΜΜΡ-9 κατά τη διάρκεια της οστεοκλαστικής διαφοροποίησης [14].

Η ορμονική μορφή της βιταμίνης D3 , η καλσιτριόλη περιορίζει την παραγωγή των MMPs και την ικανότητά τους να εξαπλώνουν τον καρκίνο [15].

Πρόληψη του πολλαπλού μυελώματος

Δεν υπάρχει αποδεδειγμένος τρόπος πρόληψης του πολλαπλού μυελώματος. Παρά τούτο, τα υψηλά επίπεδα της βιταμίνης D3 σχετίζονται με μικρότερο κίνδυνο πρόκλησης πολλαπλού μυελώματος. Το συμπέρασμα αυτό βγήκε από μελέτες παρατηρήσεων  σε άτομα και σε γεωγραφικές πληθυσμιακές  μελέτες.

Πολλαπλούν μυέλωμα και συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3

Το πολλαπλούν μυέλωμα θεωρείται ως μια ανίατη  νόσος. Σε μια μελέτη που έγινε στο Baltimore, Maryland  δεν βρέθηκε σύνδεση μεταξύ των επιπέδων της βιταμίνης D3  και της δραστηριότητας του πολλαπλού μυελώματος.

Παρά τούτο αναφέρεται ότι στο 10% έως 20% των ασθενών με πολλαπλούν μυέλωμα, η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3 ελάττωσε τη μυική αδυναμία, κόπωση  και τους χρόνιους οστικούς πόνους [16].

Αν και είναι ακόμη συζητήσιμο το επίπεδο της 25-υδροξυβιταμίνης D3 στον ορό που είναι το βέλτιστο, συνιστάται η αύξηση της πρόσληψης βιταμίνης D3 και η λογική έκθεση στο ηλιακό φως για να διατηρηθεί η 25-υδροξυβιταμίνη D3 ορού τουλάχιστον 30 ng/mL (75 nmol/L) και κατά προτίμηση στα 40-60 ng/mL (100-150 nmol/L) για να επιτευχθούν τα βέλτιστα συνολικά οφέλη για την υγεία της βιταμίνης D[17].

Εφόσον υπάρχει ανάγκη συμπληρωματικής χορήγησης βιταμίνης D3 σε άτομα με πολλαπλούν μυέλωμα, οποιουδήποτε σταδίου, χορηγείται φυσική και όχι συνθετική βιταμίνη D3 που φέρεται μέσα σε βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, χωρίς πρόσθετα έκδοχα και χημικά συντηρητικά [D3 Gkelin drops]. Για τη δοσολογία του D3 Gkelin drops βλέπε: D3 Gkelin drops

Tο D3 Gkelin drops σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, σε κάθε πόλη ή περιοχή της Ελλάδος (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 11.84 Ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ [συν 2,00€ μεταφορικά + 1,86 αντικαταβολή (σύνολο 3,86 Ευρώ)].

Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026658, 2744023768. Κινητό: 6944280764 ή στέλνοντας mail: pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της pharmagel. Αν είστε κάτοικος Κύπρου ή άλλης χώρας του εξωτερικού επικοινωνήστε μαζί μας, για να σας πληροφορήσουμε το κόστος των μεταφορικών.

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1. Alexander DD, Mink PJ, Adami HO, Cole P, Mandel JS, Oken MM, Trichopoulos D Multiple myeloma: a review of the epidemiologic literature. Int J Cancer. 2007; 120 Suppl 12():40-61.[PubMed] [Ref list]

2.Heather Fairfield, Carolyne Falank, Lindsey Avery, Michaela R. Reagan. Multiple myeloma in the marrow: pathogenesis and treatments. Ann N Y Acad Sci. Author manuscript; available in PMC 2017 Jan 1. Published in final edited form as: Ann N Y Acad Sci. 2016 Jan; 1364(1): 32–51. doi: 10.1111/nyas.13038

3.American Cancer Society. Cancer Facts & Figures 2012. Atlanta, GA: American Cancer Society; 2012. [Ref list]

4.Sandhu MS, Gibson JM, Heald AH, Dunger DB, Wareham NJ . Association between insulin-like growth factor-I: insulin-like growth factor-binding protein-1 ratio and metabolic and anthropometric factors in men and women. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2004 Jan; 13(1):166-70.[PubMed] [Ref list]

5. Landgren O, Gridley G, Turesson I, Caporaso NE, Goldin LR, Baris D, Fears TR, Hoover RN, Linet MS . Risk of monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS) and subsequent multiple myeloma among African American and white veterans in the United States. Blood. 2006 Feb 1; 107(3):904-6. [PubMed] [Ref list]

6. Attal  M, Harousseau  JL, Stoppa  AM, et al. A prospective, randomized trial of autologous bone marrow transplantation and chemotherapy in multiple myeloma. Intergroupe Francais du Myelome. N Engl J Med.1996;335:91–97. [PubMed]

7. Child JA, Morgan GJ, Davies FE, et al. High-dose chemotherapy with hematopoietic stem-cell rescue for multiple myeloma. N Engl J Med. 2003;348:1875–1883. [PubMed]

8. S. Vincent Rajkumar, Shaji Kumar.Multiple Myeloma: Diagnosis and Treatment. Mayo Clin Proc. Author manuscript; available in PMC 2017 Jan 10.  Published in final edited form as: Mayo Clin Proc. 2016 Jan; 91(1): 101–119. doi: 10.1016/j.mayocp.2015.11.007

9. Mohr SB, Gorham ED, Garland CF, Grant WB, Garland FC, Cuomo RE. Are low ultraviolet B and vitamin D associated with higher incidence of multiple myeloma? J Steroid Biochem Mol Biol. 2015 Apr;148:245-52. doi: 10.1016/j.jsbmb.2014.12.005.

10. Wang J, Udd KA, Vidisheva A, Swift RA, Spektor TM, Bravin E, Ibrahim E, Treisman J, Masri M, Berenson JR. Low serum vitamin D occurs commonly among multiple myeloma patients treated with bortezomib and/or thalidomide and is associated with severe neuropathy. Support Care Cancer. 2016 Jul;24(7):3105-10. doi: 10.1007/s00520-016-3126-1.

11. Maier GS, Horas K, Kurth AA, Lazovic D, Seeger JB, Maus U. Prevalence of Vitamin D Deficiency in Patients with Bone Metastases and Multiple Myeloma. Anticancer Res. 2015 Nov;35(11):6281-5.

12. Kelly T1, Børset M, Abe E, Gaddy-Kurten D, Sanderson RD. Matrix metalloproteinases in multiple myeloma. Leuk Lymphoma. 2000 Apr;37(3-4):273-81.

13. Wróbel-Roztropiński A1, Zielińska-Kaźmierska B1, Lucas-Grzelczyk W1, Szemraj J1, Józefowicz-Korczyńska M1. [The matrix metalloproteinase in oral and oropharyngeol cancer - literature review]. Postepy Biochem. 2016;62(4):506-510.

14. Gu JH1, Tong XS, Chen GH, Liu XZ, Bian JC, Yuan Y, Liu ZP. Regulation of matrix metalloproteinase-9 protein expression by 1α, 25-(OH)₂D₃ during osteoclast differentiation. J Vet Sci. 2014;15(1):133-40. Epub 2013 Oct 18.

15. Barillé S1, Akhoundi C, Collette M, Mellerin MP, Rapp MJ, Harousseau JL, Bataille R, Amiot M. Metalloproteinases in multiple myeloma: production of matrix metalloproteinase-9 (MMP-9), activation of proMMP-2, and induction of MMP-1 by myeloma cells. Blood. 1997 Aug 15;90(4):1649-55.

16. Zackariah Clement, Meeghan Ashford, Seeva Sivakumaran. Vitamin D deficiency in a man with multiple myeloma. N Am J Med Sci. 2011 Oct; 3(10): 469–471. doi: 10.4297/najms.2011.3469