Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης  MD, ORL, DDS, PhD Ιατρός, Ωτο-ρινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Φλάμπουρο Λουτρακίου, 20300, Τηλ. 2744023768, 6944280764,  pharmage@otenet.gr   www.gelis.gr   www.pharmagel.gr IΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Συμπληρωματική Ιατρική, Προληπτική Ιατρική, Περιβαλλοντική Ιατρική, Ιατρική Διατροφολογία, Αντιγήρανση

Γκέλη Αικατερίνη           Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστρια Άσσος, Κορινθίας, τηλ. 6944644820 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ:         Περιβαλλοντική Ιατρική, Προληπτική Ιατρικιή, Ιατρική Διατροφολογία

Έχει περιγραφεί σε διάφορες μελέτες ότι υπάρχουν πολύ χαμηλότερα επίπεδα 25-υδροξυβιταμίνης D3 από τα φυσιολογικά στα παιδιά με αυτισμό [1].

Σε ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό επιστημονικών δημοσιεύσεων περιγράφεται ότι, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις του κύριου μεταβολίτη της βιταμίνης D3, της 25-υδροξυβιταμίνη D3 , είτε κατά τη διάρκεια της εμβρυικής ζωής (in utero), είτε κατά τη νεογνική και βρεφική ηλικία , περιορίζουν τον κίνδυνο αυτισμού.

Έτσι, π.χ. σε μια μελέτη που έγινε στις ΗΠΑ με παιδιά ηλίκίας 6-17 ετών, αναφέρεται ότι η επίπτωση του αυτισμού είναι αντιστρόφως ανάλογη προς τις προσλαμβανόμενες δόσεις υπεριώδους ακτινοβολίας Β, μετά από έκθεση στο ηλιακό φως [2].

Σ΄αυτή τη μελέτη προτάθηκε ότι, η έλλειψη βιταμίνης D κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα μπορούσε να ήταν η υπεύθυνη γι΄αυτό το εύρημα, αν και αυτά τα ευρήματα συμφωνούν με την πληροφορία ότι η έλλειψη βιταμίνης D3 κατά την παιδική ηλικία συμβάλουν στην εκδήλωση του αυτισμού [2].

Επίσης, σε μια πιο πρόσφατη μελέτη, τα παιδιά με αυτισμό είχαν χαμηλότερες συγκεντρώσεις 25-υδροξυβιταμίνη D3 (19 ng/ml) σε σύγκριση με παιδιά μάρτυρες, που είχαν 33 ng/ml, παρά το γεγονός ότι οι γονείς των παιδιών και των δύο ομάδων ανάφεραν ίδιο χρόνο έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία.

Στην ίδια μελέτη βρέθηκαν υψηλά σημαντικές αντίστροφες συσχετίσεις μεταξύ των επιπέδων της 25-υδροξυβιταμίνης D3 και των κλιμάκων συχνότητας του αυτισμού, καθώς και μεταξύ των επιπέδων της 25-υδροξυβιταμίνης D3 και των επιπέδων ενός αντινευρωνικού αντισώματος [γλυκοπρωτεΐνη σχετιζόμενη με αντι-μυελίνη,( anti–myelin-associated glycoprotein, (anti-MAG)] [3].

Αυτό το εύρημα δείχνει ότι οι υψηλότερες συγκεντρώσεις 25 υδροξυβιταμίνης D3 μπορεί να περιορίσουν τα συμπτώματα ενός εγκατασταθέντος αυτισμού.

Επειδή η ενεργοποιημένη βιταμίνη D3 , που είναι ένα σεκοστεροειδές, αυξάνει τη τη βιολογική δραστηριότητα των γονιδίων που επισκευάζουν το DNA [DNA-repair genes], η έλλειψη βιταμίνης D3 κατά τη φάση της ανάπτυξης του εμβρύου μπορεί να αναστείλει την επισκευή των μεταλλάξεων που γίνονται στο DNA των κυττάρων των εμβρύων και των βρεφών, συμβάλλοντας έτσι στον κίνδυνο ανάπτυξης αυτισμού [4].

Η βιταμίνη D3 θα μπορούσε να περιορίσει τον κίνδυνο της σοβαρότητας του αυτισμού, μέσω αντιφλεγμονωδών δράσεων, αντιαυτοαντισωμάτικών αποτελεσμάτων, αύξησης του ουδού των σπασμών, αύξησης των Τ-ρυθμιστικών κυττάρων , προστασίας των μιτοχονδρίων και αύξησης της βιολογικής δράσης της γλουταθειόνης, η οποία καθαρίζει τα παραπροιόντα της οξείδωσης και της χηλοποίησης (συλλαμβάνει και απεκκρίνει) των βαρέων μετάλλων. Η έλλειψη της βιταμίνης D3 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και την παιδική ηλικία είναι πολύ εκτεταμένη και εξελίσσεται σε επιδημία [5].

Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιεύσεις η βιταμίνη D3 χορηγείται κανονικά στα αυτιστικά παιδιά [6].

Στόχος της θεραπείας στον αυτισμό είναι να φτάσουν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης στα υψηλότερα φυσιολογικά επίπεδα που κυμαίνονται στα 50–80 ng/ml [7].

Τα συμπέρασμα όλων των εργαστηριακών ερευνών, αλλά και των μελετών σε πειραματόζωα και ανθρώπους επέβαλαν τη συνέχεια των ερευνών της θεραπευτικής δράσης της βιταμίνης D3 στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του αυτισμού.

Το 2017 έγινε στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας μια τυχαιοποιημένη, διπλή τυφλή μελέτη σε παιδιά με αυτισμό. Μια ομάδα παιδιών πήρε εικονικό φάρμακο και μια ομάδα αυτιστικών παιδιών πήρε 2000 ΙU βιταμίνης D3, ημερησίως επί 20 εβδομάδες.
Μετά το τέλος της μελέτης βρέθηκε ότι τα αυτιστικά συμπτώματα των παιδιών που τους χορηγήθηκε βιταμίνη D3 είχαν περιορισμένα ή ασταθή αποτελέσματα [8].

Το 2018 δημοσιεύτηκαν από τον Khaled Saad και τους συνεργάτες (Department of Pediatrics, Faculty of Medicine, Assiut University, Assiut, Egypt) , τα αποτελέσματα της χορήγησης βιταμίνης D3 σε παιδιά με αυτισμό, που προέκυψαν με τυχαιοποιημένη, διπλή, τυφλή μελέτη.

Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 109 παιδιά με αυτισμό (85 αγόρια και 24 κορίτσια ηλικίας 3–10 ετών. Σκοπός της μελέτης ήταν να εκτιμηθούν τα αποτελέσματα της συμπληρωματικής χορήγησης βιταμίνης D3 επί των συμπτωμάτων του αυτισμού. Τα παιδιά με αυτισμό πήραν στην τύχη βιταμίνη D3 ή εικονικό φάρμακο (placebo) επί 4 μήνες.

Έγιναν μετρήσεις της 25-υδροξυβιταμίνης D3 στην αρχή και το τέλος της μελέτης. Η σοβαρότητα του αυτισμού και η κοινωνική ωριμότητα των παιδιών εκτιμήθηκαν με τις καθιερωμένες ψυχιατρικές μεθόδους γι΄αυτή τη διαταραχή.

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έδειξαν ότι η βιταμίνη D έγινε καλά ανεκτή από τα παιδιά με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού . Η δόση που χορηγήθηκε στα υπό θεραπεία παιδιά ήταν 300 IU βιταμίνης D3/kg/ημερησίως και δεν ξεπέρασε τις 5.000 ΙU ημερησίως.

Τα συμπτώματα του αυτισμού των παιδιών βελτιώθηκαν σημαντικά, μετά την τετράμηνη χορήγηση της βιταμίνης D3, πράγμα που δεν συνέβη στα παιδιά που πήραν εικονικό φάρμακο.
Η μελέτη αυτή απέδειξε την αποτελεσματικότητα και ανοχή από τα παιδιά με αυτισμό, των υψηλών δόσεων της βιταμίνης D3.

Επειδή, μέχρι σήμερα, η παραπάνω μελέτη είναι η μοναδική τυχαιοποιημένη, διπλή, τυφλή χορήγησης βιταμίνης D3 και έγινε σε μικρό αριθμό ασθενών, χρειάζεται να γίνουν πρόσθετες ευρείας κλίμακας μελέτες, ώστε να επικυρωθεί η αποτελεσματικότητα της βιταμίνης D3 στην αντιμετώπιση της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού [8] .

Επειδή τα αποτελέσματα της παραπάνω κλινικής μελέτης είναι ενθαρρυντικά, αν αποφασιστεί η χορήγηση βιταμίνης D3 σε παιδιά με αυτισμό θα πρέπει προ της συμπληρωματικής χορήγησης βιταμίνης D3 να μετρηθούν τα επίπεδα της 25 υδροξυβιταμίνης D3.

Πρόληψη της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού

Προς το παρόν δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού. Οι έρευνες έχουν στραφεί στη μελέτη γενετικών παραγόντων, οι οποίοι βρίσκονται εκτός ελέγχου από τους γονείς .

Από την άλλη πλευρά οι μέλλουσες μητέρες και οι έγκυες θα πρέπει να αποφεύγουν το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα, τα οινοπνευματώδη ποτά και φάρμακα.

Οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν τους ατμοσφαιρικούς ρύπους , τις πτητικές οργανικές ενώσεις και τις διαλυτικές ουσίες, μέταλλα (από τον ατμοσφαιρικό αέρα, τους επαγγελματικούς χώρους, τη διατροφή, τα εμβόλια που περιέχουν θειομεροσάλη, τα οδοντικά σφραγίσματα με αμάλγαμα), φυτοφάρμακα και χημικές ενώσεις που επηρεάζουν το ενδοκρινικό σύστημα, όπως τα επιβραδυντικά της πυρκαγιάς , μη κολλώδη χημικά, τα φθαλικά και η μπισφενόλη.

Συνιστάται η ισορροπημένη διατροφή με βιολογικές τροφές, η λήψη των απαραίτητων βιταμινών και ιχνοστοιχείων , όχι στην τύχη, αλλά μετρώντας συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα επίπεδά τους στο αίμα.

Υποστηρίζεται η άποψη ότι ο αριθμός των παιδιών που θα αναπτύξουν διαταραχή του φάσματος του αυτισμού θα μπορούσε να περιοριστεί με τη μέτρηση των αναγκών των εγκύων σε βιταμίνη D3.

Η έλλειψη βιταμίνης D3 γυναικών, στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εκδήλωσης διαταραχής του φάσματος του αυτισμού. Επειδή η έλλειψη της βιταμίνης D3 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προληφθεί με τη συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3 είναι επιβεβλημένη η άγρυπνη παρακολούθηση των επιπέδων της βιταμίνης D3 καθ’όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μετρώντας στην αρχή του κάθε τριμήνου της εγκυμοσύνης τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 στον ορό του αίματος των εγκύων [10].

Σήμερα έχουν γίνει αποδεκτές οι τιμές της 25 υδροξυβιταμίνης D3, που καθορίζουν αν κάποιο άτομο έχει έλλειψη, ανεπάρκεια, επάρκεια της βιταμίνης D3.

Έλλειψη βιταμίνης D3 υπάρχει, όταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 κυμαίνονται στα 0-20ng/ml [11]

Ανεπάρκεια της βιταμίνης D3 υπάρχει όταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 κυμαίνονται στα 21-29 ng/ml

Φυσιολογικά επίπεδα της βιταμίνης D3 υπάρχουν όταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 κυμαίνονται στα 30-100 ng/ml.

Όμως τα επιθυμητά ή ιδανικά επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνη D3 που πρέπει να φθάσουν και να διατηρήσουν τα παιδιά με αυτισμό είναι τα 50-80 ng/ml.

Επιλογή του πιο ασφαλούς και ευαπορρόφητου συμπληρώματος βιταμίνης D3 .

Συνιστάται η λήψη του συμπληρώματος διατροφής που κυκλοφορεί με την ονομασία D3 Gkelin drops, διότι περιέχει φυσική και όχι συνθετική  βιταμίνη D3 μαζί με βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο  και δεν περιέχει έκδοχα ή χημικά συντηρητικά. Εξαιτίας αυτής της ανάμειξης σε κατάλληλη αναλογία το D3 Gκelin drops αναδείχτηκε το πιο ευαπορρόφητο συμπλήρωμα βιταμίνης D3, κατάλληλο για βρέφη παιδιά και ενήλικες, που κυκλοφορεί στη διεθνή αγορά, κατάλληλο για όλες τις ηλικίες.

Κάθε σταγόνα του D3 Gκelin drops περιέχει 1.000 IU φυσικής βιταμίνης D3 (χοληκαλσιφερόλης). Η δοσολογία του D3 Gκelin drops καθορίζεται βάσει των επιπέδων της 25-υδροξυβιταμίνης D3 του κάθε ασθενούς. Γενικά όμως η δοσολογία της βιταμίνης D3 γιά όλες τις ηλικίες περιγράφεται στον πίνακα που υπάρχει στο D3 Gkelin drops.

Tο D3 Gkelin drops σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, σε κάθε πόλη ή περιοχή της Ελλάδος (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 11.84 Ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ [συν 2,00€ μεταφορικά + 1,86 αντικαταβολή (σύνολο 3,86 Ευρώ)].

Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026658, 2744023768. Κινητό: 6944280764 ή στέλνοντας mail: pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της pharmagel. Αν είστε κάτοικος Κύπρου ή άλλης χώρας του εξωτερικού επικοινωνήστε μαζί μας, για να σας πληροφορήσουμε το κόστος των μεταφορικών.

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

Βιβλιογραφική τεκμηρίωση
1. Kočovská E, Fernell E, Billstedt E, Minnis H, Gillberg C. Vitamin D and autism: clinical review.Res Dev Disabil. 2012 Sep-Oct; 33(5):1541-50.[PubMed] [Ref list]

2. Grant WB, Cannell JJ. Autism prevalence in the United States with respect to solar UV-B doses: An ecological study. Dermatoendocrinol. 2013 Jan 1;5(1):159-64. doi: 10.4161/derm.22942.

3.Mostafa GA, Al-Ayadhi LY. Reduced serum concentrations of 25-hydroxy vitamin D in children with autism: relation to autoimmunity. J Neuroinflammation. 2012 Aug 17;9:201.

4.Sanders SJ, Murtha MT, Gupta AR, Murdoch JD, Raubeson MJ, Willsey AJ, Ercan-Sencicek AG, DiLullo NM, Parikshak NN, Stein JL, Walker MF, Ober GT, Teran NA, Song Y, El-Fishawy P, Murtha RC, Choi M, Overton JD, Bjornson RD, Carriero NJ, Meyer KA, Bilguvar K, Mane SM, Sestan N, Lifton RP, Günel M, Roeder K, Geschwind DH, Devlin B, State MW De novo mutations revealed by whole-exome sequencing are strongly associated with autism. Nature. 2012 Apr 4; 485(7397):237-41.[PubMed] [Ref list]

5.John J. Cannell and William B Grant . What is the role of vitamin D in autism? Dermatoendocrinol. 2013 Jan 1; 5(1): 199–204. Published online 2013 Jan 1. doi: 10.4161/derm.24356

6.Kočovská E, Fernell E, Billstedt E, Minnis H, Gillberg C . Vitamin D and autism: clinical review. Res Dev Disabil. 2012 Sep-Oct; 33(5):1541-50.[PubMed] [Ref list]

7.Luxwolda MF, Kuipers RS, Kema IP, Dijck-Brouwer DA, Muskiet FA. Traditionally living populations in East Africa have a mean serum 25-hydroxyvitamin D concentration of 115 nmol/l. Br J Nutr. 2012;108:1557–61. doi: 10.1017/S0007114511007161. [PubMed] [Cross Ref]

8. Kerley CP, Power C, Gallagher L, Coghlan D. Lack of effect of vitamin D3 supplementation in autism: a 20-week, placebo-controlled RCT. Arch Dis Child. 2017 Nov;102(11):1030-1036. doi: 10.1136/archdischild-2017-312783. Epub 2017 Jun 16.

9.Saad K, Abdel-Rahman AA, Elserogy YM, Al-Atram AA, El-Houfey AA, Othman HA, Bjørklund G, Jia F, Urbina MA, Abo-Elela MGM, Ahmad FA, Abd El-Baseer KA, Ahmed AE, Abdel-Salam AM. Randomized controlled trial of vitamin D supplementation in children with autism spectrum disorder.J Child Psychol Psychiatry. 2018 Jan;59(1):20-29. doi: 10.1111/jcpp.12652. Epub 2016 Nov 21.

10.Vinkhuyzen AAE, Eyles DW, Burne THJ, Blanken LME, Kruithof CJ, Verhulst F, White T, Jaddoe VW, Tiemeier H, McGrath JJ. Gestational vitamin D deficiency and autism spectrum disorder. BJPsych Open. 2017 Apr 10;3(2):85-90. doi: 10.1192/bjpo.bp.116.004077. eCollection 2017 Mar.

11.Gröber U, Reichrath J, Holick MF. Live longer with vitamin D? Nutrients. 2015 Mar 12;7(3):1871-80. doi: 10.3390/nu7031871.